Temmuz 23, 2025

Çavuştepe Kalesi’nde Urartu Kültürüne Işık Tutan Hafriyat Çalışmaları

Van'ın Gürpınar ilçesinde bulunan Çavuştepe Kalesi'nin nekropolünde arkeologlar, tarihin izlerini gün yüzüne çıkarmak için hafriyat çalışmalarına devam ediyor. Urartuların meyyit gömme adetleri ve toplumsal yaşantıları hakkında farklı bulgular elde ediliyor.

Van’ın Gürpınar ilçesindeki Çavuştepe Kalesi’nin kuzeyinde 9 yıl evvel yüzey araştırmaları sırasında tespit edilen nekropolde çalışan arkeologlar, toz ve kavurucu sıcağa karşın tarihin izlerini gün yüzüne çıkarmaya çalışıyor.

Urartu Hükümdarı II. Sarduri tarafından M.Ö. 764-734 yıllarında yaptırılan Çavuştepe Kalesi ve kuzey kısmındaki nekropol alanında (arkeolojik kentlerde mezarlıkların ve toplu mezar yerlerinin bulunduğu bölge) Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle bu yıl hafriyat çalışmalarına tekrar başlandı.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Arkeoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında alanında uzman arkeologlardan oluşan takımın yürüttüğü hafriyatlarda kentin tarihine ışık tutan bilgilere ulaşıldı.

Toz ve kavurucu sıcağa karşın geçmişin izini süren hafriyat takımı, Çavuştepe Kalesi yönetici sınıfının gömülü olduğu düşünülen nekropolde iskelet ve seramik buluntuları ortaya çıkardı.

Arkeologlarca mercek altına alınan buluntularda Urartularda yönetici sınıfın toplumsal, ekonomik yaşantısı ve meyyit gömme adetlerine ait yeni bulgulara ulaşılması bekleniyor.

“Birden fazla meyyit gömme geleneğiyle karşılaştık”

Nekropolde 9 yıldır kazıların sürdüğünü belirten Çavuşoğlu, “Burada birden fazla meyyit gömme geleneğiyle karşılaştık. Urartu toplumunun ya da Çavuştepe Kalesi’nde yaşayanların ne kadar hoşgörülü bir dini inanışa sahip olduklarını meyyit gömme adetlerinden anlayabiliyoruz. Şimdiye kadar 50’nin üzerinde ceset gömüyle karşılaştık. Bu ceset gömülerin yanı sıra insanların at ve köpeklerle gömüldüklerine de şahit olduk. Bunun yanı sıra çocuktan genç bayana, orta yaşlısına kadar ölülerin yakılarak gömüldüğü urne tipi mezarlar görüyoruz.” dedi.

Bu buluntuların bayanın ehemmiyetini ortaya koyduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, şu bilgileri verdi:

“Urartu toplumunda bilhassa Çavuştepe Kalesi’nde bayanların mühür taşıması, yönetici sınıfta yer aldıklarını ve bilhassa toplumda kelam sahibi olduklarını gösteriyor. Karar verici bir statüde olmaları, bizim için çok farklı. Bir başka enteresan husus ise bayan ve erkeklerin birlikte gömülmesi. Bunda da çekirdek ailenin ön planda olduğunu görüyoruz. Çok eşlilikten çok tek eşli aile yapısına sahip olduklarına şahit oluyoruz. Çocukların çok önemsendiğini ve fevkalade derecede takılarla süslendiğini görüyoruz. Her vakit olduğu üzere bizi şaşırtan yeni bulguyla karşılaşıyoruz. Her meyyit gömme adetinde farklı bir gelenek, takı ve süslü eşyasıyla karşılaştığımız için bu yılki kazıların tekrar sürpriz olacağını düşünüyoruz.”

“Amacımız, daha çok bilgiye ulaşmak”

Sıcak havanın çalışmaları zorlaştırdığını söz eden Çavuşoğlu, “Bu yıl dönem çok sıcak geçiyor. Bulunduğumuz alan çok rüzgarlı. Çalışanlarımız sıcak havanın yanında toza da maruz kalıyor. Buna karşın bizi heyecanlandıran nokta, arkeolojinin en hoş tarafı yeni bir şeylerin bulunması ve bunların bilimsel olarak kıymetlendirilmesi. Gayemiz, geçmişteki insan topluluklarının toplumsal yaşantısı hakkında mümkün olduğunda daha çok bilgiye ulaşmak ve bu bilgileri günümüz insanıyla paylaşmak.” diye konuştu.

Kaynak: AA / Mesut Varol – Aktüel

About The Author